Servië

Hoogtijd voor een nieuwe blog…

Ik zit al een paar dagen in Vidin (12 oktober), een leuke Bulgaarse stad aan de Donau met ongeveer 50 000 inwoners, niet ver van de grens met Servië. Ook hier is, net als in Kroatië, de Donau (nog steeds Dunav) op haar hele lengte in het land tegelijkertijd de noordelijke grens, en wel met Roemenië.

Nu heb ik de echte heuvels bereikt, die zich in het laatste deel van Servië reeds aangekondigd hadden.

Sinds ongeveer 400 km gebruik ik het laatste van de vijf fietsboekjes. Hij belooft een avontuurlijke reis voor fietsers met een sterke conditie en sterke zenuwen. Ik heb sterke zenuwen …

De hoogste van de velen hellingen die in Bulgarije nog voor me liggen wil ik elegant omzeilen, of met de trein of met een vrachtschip. Ik voel bovendien de behoefte om wat langer op één plaats te blijven, ik heb op dit moment een beetje genoeg van het steeds verder trekken. De band is een beetje leeg… haha..

Ik had ook al eerder naar de Roemeense kant gekund, daar is het vlakker, maar ik wil ook graag Bulgarije een beetje leren kennen.

Vanochtend dus naar het havengebouw om over een ‘lift’ te informeren. Ik wist al dat het moeilijk tot onmogelijk is om met een vrachtschip mee te kunnen varen maar je weet maar nooit.

Reusachtig gebouw, veel beton, veel niets, klein kantoortje met 3 medewerkers. Vidin heeft een kleine haven waar niet veel vrachtschepen langskomen. ‘Toevallig’ ligt er één op dit moment een paar kilometers verderop, dat mijn richting op vaart. Eerst kijken alle drie elkaar perplex aan, daarna zegt de mannelijke medewerker: „You will go to Ruse with the cargoship? That is not possible.“ Ik blijf maar gewoon zitten en kijk wat er gebeurt. „It’s not usual. You are the first.” zegt een van de vrouwen, maar pakt wel de telefoon en begint te bellen.

Er wordt een ‘agent’ in Ruse opgebeld, de vrouw zegt blijkbaar, dat de crew uit Servische mannen bestaat en dat het daarom geen goed idee is (ook hier zijn de mensen natuurlijk niet verstookt van (voor)oordelen). Daarna wordt de politite gebeld vanwege de list met de personen waar ik dus niet op sta. Maar allereerst hoor ik de kapitein te vragen, en die kwam waarschijnlijk vanmiddag wanneer de vracht verladen is.

Deze was echter in de middag nog helemaal niet gearriveerd maar nog onderweg op vrachtwagens, als ik het goed begrepen heb. Bovendien moet de eigenaar van het vrachtschip in Bosnië-Herzegovina ook zijn toestemming geven. Een totaal onbekende wereld voor mij, het vrachtvervoer over zee!

Morgen ga ik er weer heen maar ik vermoed dat het niet gaat lukken. Ben in ieder geval een ervaring rijker!

Mag ik jullie uitnodigen om met mij een sprong naar de verleden tijd te maken van ongeveer twee weken? Toen kwam ik namelijk naar Servië.

Wat valt op in Servië?

*        Behalve de nieuwe taal (lijkt wel op Kroatisch) en een andere munteenheid (de Servische dinar) ook nieuwe letters (cyrillisch). Gelukkig staan de meeste woorden ook nog in Latijnse letters.

*      Geen EU-land, roaming uitzetten anders kan het duur worden

*      Er mag gerookt worden in cafés en restaurants

·         Bergen zwerfafval in de berm langs de wegen, heel veel plastic, blik, zelfs textiel. Wordt blijkbaar allemaal gewoon uit de auto gegooid

*        Enthousiaste sportliefhebbers

*      Repen chocola hebben maar 80 g

*        De doden zijn hier alomtegenwoordig. Overal kom je overlijdensadvertenties tegen, aan de bomen, lantaarnpalen, aan de huizen (in sommige huizen zijn zelfs tegeltjes gebeiteld), aan openbare borden op een centrale plaats in het dorp. En allemaal hebben ze een gezicht. Ook op grafstenen zie je een foto van de doden, vaak samen met de echtgenoot/echtgenote, ook als de andere nog leeft. Ik heb zelfs een grafsteen gezien met de foto van een echtpaar en allebei leven ze nog! Alleen het datum van het overlijden ontbrak.

De levenden? Even vriendelijk en behulpzaam als aan de andere kant van de grens! Ze zwaaien zelfs enthousiast naar me als ik langsfiets of vanuit de auto.

Voordat ik aan de reis begonnen ben gingen bij het woord Servië sommige wenkbrauwen bedenkelijk omhoog. Ik kan alleen over mijn eigen ervaringen vertellen en die zijn geheel positief. Dat hoor ik trouwens ook van andere reizigers.

Een jonge Serviër zei tegen me: de Roemenen zijn de enigen, die vriendelijk zijn voor ons, alle anderen haten ons. Ook al klinkt het behoorlijk ongenuanceerd en geeft de uitspraak waarschijnlijk geen representatieve mening weer, ik heb het ter harte genomen en hem beloofd, overal te vertellen hoeveel vriendelijkheid ik tegengekomen ben in Servië. Bij deze..

Ik kan het land en de mensen alleen maar warm aanbevelen. Als jullie Servië willen bezoeken, probeer dan zoveel mogelijk generaliserende oordelen en onze Duitse, Nederlandse of wat dan ook voor maatstaf wat betreft de levensstandaard thuis te laten, zij kunnen zo hinderlijk zijn in de ontmoeting.

Dat geldt natuurlijk voor elk land maar voor landen met een slechte reputatie is het misschien bijzonder belangrijk.

Respect en bescheidenheid, dat kreeg ik steeds meer in de loop van de reis. Voor de mensen in de landen waar ik doorheen kom, voor de natuur, voor de geschiedenis, die ons mensen en volken zo zeer vormt. Ik rijd door duizenden jaren geschiedenis. De steentijd, de Kelten, de Romeinen, de Osmanen, de Habsburgers, de keizers en de koningen, de oorlogen en hun onzinnige slachtoffers, de helden en de antihelden, het IJzeren Gordijn, zij allen begeleiden me, en ik besef hoe weinig ik toch weet en hoe sterk daadwerkelijk alles voortdurend verandert!

In Servië, precies gezegd in Novi Sad, kwam het dan ineens, een dip (waar ik wel rekening mee heb gehouden maar wat me toch onverwachts overviel): het was allemaal te veel, ik wist niet meer verder. Ik was moe, wilde het liefst huilen (deed ik trouwens ook) en iemand naast me hebben die zegt wat ik moet doen.

Het volgende doel zou Belgrado zijn, dat schijnt voor fietsers een crime te zijn. Sowieso vind ik fietsen en een grote stad een moeilijke combinatie. Door het langzame voortbewegen in de natuur en door dorpjes en kleine stadjes word je ontvankelijk voor alle indrukken. De indrukken van een snelle metropool zijn dan gewoon te heftig.

Omdat ik niet verder wist bleef ik nog een dag langer in Novi Sad. Ik moest een ander hostel zoeken, dat kon ik met moeite net opbrengen…

Novi Sad is een levendige stad, is mijn eerste indruk. Heel veel jonge mensen, cafés en restaurants langs de straten en op pleinen. Er was ook een grote actie voor een goed doel op het plein voor het stadhuis: van 1 300 000 verzamelde gekleurde schroefdoppen werd er een reusachtig embleem gelegd. Indrukwekkend. Ze hopen daarmee in het guiness book of records te komen.

Daarna een heel goede beslissing genomen: in plaats van de route te volgen en aan de rechter kant van de Donau verder te fietsen naar Belgrado (drukke straat én heuvels), durfde ik met hulp van een autokaart die ik kocht en met Maps.me het fietsboekje even te laten voor wat het was, en nam de linker, de noordelijke kant (straten met weinig verkeer en vlak). Van deze variant heeft mij trouwens de avond daarvoor al een lieve, bijna tandeloze, wat aangeschoten tekenaar en fotograaf willen overtuigen…

Ondanks dat ik ook een stuk over een akker moest – wat ben ik toch blij met mijn ‘winterbanden’! Überhaupt ben ik elke dag blij met mijn fiets, of had ik dat al gezegd? – het was een prachtige tour door de Vojvodina, de autonome provincie ten noorden van de Donau, die de graanschuur van Servië genoemd wordt en deel uitmaakt van de Pannonische vlakte.

Ik kwam ook langs een bron waar veel mensen grote flessen water kwamen vullen en stonden te drinken. Het water is heel bijzonder vertelden ze, het zou uit de tijd van de Dinosauriërs zijn en ik moest het proeven. Nou, voor mijn gevoel was het echt uit die tijd, ik vond het heel vies smaken.

En ik heb inderdaad besloten om de vierde en laatste hoofdstad aan de Donau rechts te laten liggen, en heb in Pančevo een slaapplaats gevonden bij een heel aardig echtpaar. Later stuurden ze zelfs een bericht, dat ze vaak aan me denken en of alles goed was met mij…

Belgrado verdient het zeker om er een keer een hele week door te brengen. Mijn verdere reis door Servië is, ik wil bijna zeggen zoals altijd, gekenmerkt door bijzondere ontmoetingen.

Op de boot kom ik Heike tegen, een andere alleen reizende vrouw uit Hamburg. Vergeleken met haar ben ik ‘bescheiden’ onderweg. Zij is tot april volgend jaar aan het fietsen, o.a. in Thailand en Nieuw-Zeeland.

We trekken twee dagen met elkaar op (ook erg leuk, met z’n tweeën) en fietsen richting Donaudoorbraak. De IJzeren Poort begint bij het stadje Golubac (waar we voor weinig geld een royale vakantiewoning met blik op de Donau huren, zodat we bijna daarom nog een dag blijven). Hier wordt de rivier ineens bijna 6 km breed, en versmalt daarna weer tot een paar honderd meter. Het traject tot de energiecentrale IJzeren Poort 1 is ongeveer 100 km lang. Steile rotsen zijn onze wegbegeleiders, het gaat omhoog en omlaag, we moeten zelfs verscheidene tunnels passeren maar gelukkig is er weinig verkeer. We overnachten nog een keer samen in Donji Milanovac, een van de 17 dorpen die door de bouw van de stuwdam op een hoger gelegen plaats opnieuw opgebouwd werden omdat de waterspiegel 35 m omhoog gebracht werd. 25 000 mensen moesten verhuizen. De dam werd tussen 1962 en 1974 gebouwd als gemeenschappelijk project van het voormalig Joegoslavië en Roemenië.

Zowel aan de Roemeense als aan de Servische kant van de IJzeren Poort bevindt zich het gigantisch grote nationaal park IJzeren Poort, Servisch ‘Ɖerdap’, Roemeens ‘Portile de Fire’. Alleen het deel in Servië bevat een oppervlakte van 64 000 hectare.

Onze wegen scheiden, Heike fietst verder. Zij gaat bij de energiecentrale over de brug naar Roemenië. Ik blijf voorlopig in Servië maar voordat ik verder fiets breng ik nog 2 dagen door op Kapetan Mišin Breg (Kapitein Mischa’s Berg), een bijzondere plek hoog boven de Donau met een fantastisch uitzicht. Daar woont Zika, een kunstenaar op blote voeten, met zijn gezin. Het is een klein familiebedrijf, ze noemen het Eko Ethno Komplex, je kunt daar in eenvoudige kamers overnachten en in de gezellige kamer ‘eerlijk’ eten. De grote tuin is als Open Air Gallery ingericht, tussendoor overal creatieve zitplaatsen. Ook een mooie plek om te onthouden, voor onze reisgroep… Er zijn 12 bedden, als groep moet je lang van tevoren reserveren.

Omdat het de hele dag regent, zit ik vooral in de gastenkamer, schrijf en lees. Regelmatig komt er iemand binnen en legt vers hout in de kachel.

Kapitän Мiša Anastasijević was trouwens een beroemde Servische weldoener uit de 19de eeuw.

Op zondag laat de zon haar gezicht weer zien en wil ook ik verder fietsen naar de ‘eigenlijke’ Donaudoorbraak. Het gaat weer flink omhoog en omlaag maar je wordt rijkelijk beloond door de prachtige uitzichten! De rotsen die steil uit het water diep onder me omhoog rijzen, de plaats waar de rivier met 150 m het smalst is – ik sta met bewondering en stilte ernaar te kijken.

Even indrukwekkend mijn volgende slaapplek, in het kleine dorp vlak na de centrale (ik weet nu dat ‘power plant’ geen plant is met bijzondere krachten maar het Engelse woord voor energiecentrale…) bij Žikica. Zij heeft haar hele huis al vol met gasten en ‘stopt’ mij zonder aarzeling gewoon in de woonkamer waar zij al naartoe verhuisd is. Toevallig is zij net aan het koken voor een paar gasten, en mag ik meegenieten van haar heerlijk bereide maaltijd! ’S Avonds zijn we nog samen bezig ongelooflijke hoeveelheden vlees te verpakken en in te vriezen. Naar mijn schatting ongeveer de voorraad van 2 jaar maar nee, volgens haar is na 3 maanden alles weg!

Mijn ontbijt bestaat eveneens uit een warme maaltijd, met rijst en… vlees. Ze bestempelt mij tot haar zus en vraagt een belachelijke prijs. Maar een massage neemt ze graag aan. Met frisse energie fiets ik naar Negotin, de laatste stad vlak voor de Bulgaarse grens waar ik nog een keer overnacht, voordat ik een van de twee landen binnenga waarbij nog veel meer wenkbrauwen omhoog gingen.

Waarmee we ongeveer weer bij het begin van mijn bericht aangekomen zijn – en ondertussen ligt dit ook alweer 2 weken terug… haha…

De hoogste bergen in Bulgarije heb ik niet met het vrachtschip omzeild maar ben ik met de trein overgestoken. Ook een hele belevenis! Over mijn Bulgaarse avonturen ga ik in de volgende blog berichten, anders blijven we bezig hier. En jullie moeten toch eindelijk weer eens iets te lezen krijgen. :-)

Hartelijk dank ook van hier uit voor jullie reacties! Jullie weten dat ik het leuk vind ook als ik niet afzonderlijk antwoord.

Het is nu woensdag 25 oktober, en ik zit Constanta in Roemenië. Maandagochtend om 5:00 (4:00 jullie tijd) stond ik hier in het donker, de kou en de wind aan de Zwarte Zee de zonsopgang te verwachten! Maar dat is weer een ander verhaal…

Nog ongeveer 200 km te fietsen langs de Zwarte Zee (ik heb dus de Donau even vaarwel gezegd) naar de Donaudelta, mijn beoogde einddoel. Gisteren en vandaag was het koud en waaide er een stevige wind. De komende week zijn het niet meer de heuvels die op en neer gaan maar de temperaturen :-(

Nog een laatste mededeling: Zoals het er nu naar uitziet kom ik op 15 of 16 november weer naar huis! En ik hoef me niet eens om de terugreis te bekommeren (hooguit een mooie route uitstippelen..). Tom komt mij namelijk ophalen met de auto. Oh, wat een heerlijke luxe!